We krijgen enorm veel vragen van mensen die ongerust zijn over hun familie in Afghanistan. We delen hieronder de laatste update van het Agentschap Integratie en Inburgering: 

• 1. Evacuatiemissie Belgische overheid

  1.1. Stand van zaken na stopzetting

  De Belgische overheid startte vrijdag 20 augustus 2021 met het evacueren van bepaalde profielen uit Afghanistan.
  

  Op 25 augustus 2021 heeft de federale overheid, gelet op de evoluerende situatie in Afghanistan en in overeenstemming met andere Europese partners, de evacuatiemissie in Afghanistan stopgezet.   

  De stopzetting van de evacuatiemissie betekent het volgende voor de personen die zich nog in Afghanistan bevinden en die in aanmerking kwamen voor evacuatie: 

  De profielen die met absolute prioriteit geëvacueerd konden worden, met name Belgen samen met hun kerngezinsleden (partners en kinderen, onafhankelijk van visum of verblijfsrecht), kunnen zich nog steeds kenbaar maken bij de FOD Buitenlandse Zaken. Zij moeten contact opnemen met: 

  • de Belgische ambassade in Islamabad (Pakistan) via het e-mailadres: islamabad@diplobel.fed.be
  • de FOD Buitenlandse Zaken via het e-mailadres: c1mail@diplobel.fed.be 

  Zij die zich wel al kenbaar maakten en opgeroepen werden maar nog niet geëvacueerd werden, reageren best zo snel mogelijk op de laatst uitgestuurde communicatie. 

  Voor de andere profielen die in aanmerking kwamen voor evacuatie, met name personen die een verhoogd risico lopen en personen met verblijfsrecht in België of personen voor wie een visumaanvraag al goedgekeurd werd, geldt het volgende:

  • Zij kunnen zich niet meer melden bij de FOD Binnenlandse Zaken (asiel en migratie); noch de FOD Buitenlandse Zaken. Indien er geen antwoord kwam op hun melding, werden zij niet opgenomen op de inmiddels afgesloten evacuatielijst. Hun e-mail/melding wordt niet meer behandeld.  
  • Zij die wel al opgeroepen werden maar nog niet geëvacueerd konden worden, reageren best zo snel mogelijk op de laatst uitgestuurde communicatie. 

  Momenteel is het evacueren van personen die reeds werden opgeroepen voor evacuatie door de Belgische overheid afhankelijk van de steun die de overheid krijgt van partnerlanden die nog aanwezig zijn voor evacuatie in Afghanistan. Gezien de veiligheidssituatie aan de luchthaven enorm is verslechterd, beëindigden vele landen reeds voortijdig hun evacuatiemissie, waardoor de mogelijkheid tot bijkomende evacuaties van evacuatie-gerechtigden uiterst onzeker is. 

  Personen die zich in België bevinden en vragen hebben over de evacuatiemissie van de Belgische overheid kunnen nog steeds contact opnemen met het Crisiscentrum van de FOD Buitenlandse Zaken via het telefoonnummer: +32 2 501 4000. 

  De staatssecretaris voor asiel en migratie liet weten dat personen die werden geëvacueerd door een andere EU-lidstaat zich naar België kunnen begeven, volgens bepaalde modaliteiten:

  • Belgen of derdelanders met een geldige verblijfstitel kunnen, met de eventuele hulp van de bevoegde Belgische diplomatieke post, naar België terugkeren zonder bijkomende voorwaarden 
  • Voor andere personen zal de betrokken lidstaat een uitdrukkelijk verzoek richten aan de Belgische autoriteiten, waarna onderzocht zal worden of zij op de evacuatielijst stonden. Indien dit het geval is, zullen zij vervolgens ook naar België kunnen reizen.  

  1.2. Geëvacueerden na aankomst in België

  1.2.1. Verblijf

  Geëvacueerden die aankomen in België worden geregistreerd als getroffene. Zij ontvangen hiervoor een specifiek registratieformulier. Zij die niet in het bezit zijn van een verblijfsrecht voor België krijgen een visumblad dat hen voorziet van een visum kort verblijf geldig voor 15 dagen binnen een tijdsvak van één maand. Merk op: hiermee voldoen zij aan de voorwaarde voor wettig verblijf voor lessen NT2 (Nederlands leren).

  Om langer in België te mogen verblijven moet vervolgens een verblijfsaanvraag worden ingediend.   

   De volgende verblijfsprocedures zijn onder meer mogelijk: een verzoek om internationale bescherming; een aanvraag gezinshereniging ten aanzien van een Belg, Unieburger of derdelander; een aanvraag 9ter (medische regularisatie); een aanvraag 9bis (humanitaire regularisatie); de bijzondere procedure voor niet-begeleide minderjarige;… 

  Zo kan voor het kerngezin van een Belg gekeken worden of zij in aanmerking komen voor gezinshereniging. Is dit niet het geval, kan een andere verblijfsprocedure worden overwogen, en in het bijzonder een verzoek om internationale bescherming. Familieleden van personen met een verblijfsrecht in België dienen hun aanvraag tot gezinshereniging in principe op te starten vanuit het herkomstland (artikel 12bis Verblijfswet). Maar Dienst Vreemdelingenzaken aanvaardt dat er ten gevolge van de evacuatie buitengewone omstandigheden zijn waardoor de aanvraag in België kan worden ingediend. Het is nog niet gekend of dit geldt voor alle aanvragen ingediend door Afghaanse gezinsleden (ook zij die niet geëvacueerd werden).  

  Voor de meeste personen die geëvacueerd werden omdat zij een verhoogd risico liepen, zoals bijvoorbeeld zij die gewerkt hebben voor het Ministerie van Defensie, mensenrechtenorganisaties,… werd bij aankomst reeds een afspraak gemaakt voor het doen van een verzoek tot internationale bescherming.   

  1.2.2. Opvang

  Bij aankomst in België wordt opvang voorzien. Het gaat hierbij voornamelijk om opvang van de bovenvermelde personen met een verhoogd risico. Zo voorziet defensie in opvang voor zij die samenwerkten met defensie en voorziet moeders voor vrede eigen opvang voor haar activisten. Andere profielen worden opgevangen door Fedasil in afwachting van hun verzoek tot internationale bescherming.  

  2. Verblijfsprocedures

  2.1. Vanuit Afghanistan

  2.1.1. Algemeen

  Aangezien de situatie in Afghanistan veranderlijk en onzeker is en het goede verloop van de evacuatiemissie momenteel prioritair behandeld wordt, kunnen de Dienst Vreemdelingenzaken en de FOD Buitenlandse Zaken momenteel nog geen informatie geven over het verloop van de verblijfsprocedures in deze uitzonderlijke omstandigheden. Dit gezegd zijnde, heeft Dienst Vreemdelingenzaken al wel te kennen gegeven dat de lopende aanvragen visa gezinshereniging en humanitaire visa van Afghanen prioritair behandeld worden.

  Voor het indienen van een verblijfsaanvraag en de afgifte van een visum gelden voor derdelanders die zich in Afghanistan bevinden tot nader order de inhoudelijke en procedurele voorwaarden die in normale omstandigheden van toepassing zijn.

  Uiteraard staat de huidige situatie in Afghanistan momenteel het normale verloop van verblijfsprocedures in de weg:

  • De grensovergangen worden door de Taliban geblokkeerd, waardoor personen die zich nog in Afghanistan bevinden zich onmogelijk naar de bevoegde Belgische diplomatieke posten kunnen begeven.
  • De Afghaanse overheidsdiensten zijn tot nader order gesloten, waardoor de afgifte en legalisatie van documenten (zoals akten van burgerlijke stand en paspoorten) niet meer mogelijk is.

  Van zodra er meer duidelijkheid bestaat over eventuele aangepaste inhoudelijke en procedurele voorwaarden bij verblijfsprocedures vanuit Afghanistan, zal dit bericht geactualiseerd worden.

  2.1.2. Visum gezinshereniging

  De Belgische ambassade van Islamabad in Pakistan blijft nog steeds de bevoegde diplomatie post voor het aanvragen van een visum gezinshereniging. Voor familieleden van begunstigden van internationale bescherming kan de aanvraag in om het even welke Belgische diplomatieke post worden ingediend.  

  Of iemand in aanmerking komt voor een visum voor gezinshereniging zal afhangen van de nationaliteit en het verblijfsrecht van de referentiepersoon in België. De voorwaarden, documenten en te volgen procedure worden uitvoerig besproken op onze webpagina’s gezinshereniging.  

  Opgelet! De huidige situatie in Afghanistan maakt zowel het verzamelen van de nodige documenten als de indiening van een visumaanvraag bij de bevoegde Belgische diplomatieke posten bijzonder moeilijk, of zelfs onmogelijk (omwille van het sluiten van de grenzen). Tot nader order werd er geen alternatieve behandeling voorzien. 

  2.1.3. Humanitair visum

  Een humanitair visum wordt in uitzonderlijke situaties afgeleverd op grond van artikel 9 van de Verblijfswet. Voor de toekenning van een humanitair visum zijn er geen voorwaarden bij wet bepaald. DVZ heeft een grote beoordelingsmarge en beoordeelt elke aanvraag op individuele basis. Een humanitair visum is dus een gunst en geen recht. 

  In de praktijk blijkt dat DVZ belang hecht aan de volgende elementen:

  • bijzondere banden met personen in België (affectief en financieel)
  • de humanitaire, precaire en/of geïsoleerde situatie van de verzoeker in het herkomstland

  Los van de huidige veiligheidssituatie in Afghanistan, hebben bepaalde situaties een grotere kans op slagen. Het gaat voornamelijk om familieleden die net buiten het toepassingsgebied van het recht op gezinshereniging vallen. De slaagkansen liggen bovendien het hoogst wanneer het gaat om familieleden van erkend vluchtelingen of subsidiair beschermden. 

  Het gaat bijvoorbeeld om volgende familieleden: 

  1. echtgenoot op basis van een niet erkend religieus of gewoonterechtelijk huwelijk
  2. broers en zussen van een niet-begeleide minderjarige vreemdeling met internationale bescherming (voor zover de ouders van de niet-begeleide minderjarige voor zichzelf een visum gezinshereniging aanvragen)
  3. meerderjarige dochter/zoon van een derdelander met wettig verblijf in België;
  4. andere, meer uitzonderlijke, situaties zoals een ouder op hoge leeftijd, totaal geïsoleerde personen, feitelijk geadopteerde kinderen, kinderen onder buitenlandse voogdij of adoptie,…

  Deze lijst is uiteraard niet exhaustief. Extra informatie hierover verschijnt later op onze webpagina.  

  De veiligheidssituatie in Afghanistan kan bovendien als extra humanitair argument worden aangehaald. Er is voorlopig nog geen informatie beschikbaar over de slaagkansen van een humanitaire visum voor bepaalde risicoprofielen uit Afghanistan.

  Aangezien elke situatie individueel wordt beoordeeld, is het noodzakelijk om de aanvraag goed te motiveren en te ondersteunen met relevante documenten en informatie. Het is daarom aan te raden om beroep te doen op een gespecialiseerde advocaat of hulpverlener voor het inschatten van de slaagkansen en het opstellen van een individueel dossier.  

  Het humanitair visum moet worden ingediend bij de Belgische ambassade in Pakistan. Een familielid van een erkend vluchteling of subsidiair beschermden kan de aanvraag indienen in een ander land.

  Opgelet! De huidige situatie in Afghanistan maakt zowel het verzamelen van de nodige documenten als de indiening van een visumaanvraag bij de bevoegde Belgische diplomatieke posten bijzonder moeilijk, of zelfs onmogelijk (omwille van het sluiten van de grenzen). Tot nader order werd er geen alternatieve behandeling voorzien. 

  Meer informatie over humanitaire visa vindt u hier. 

  2.2. Vanuit België

  2.2.1. Behandeling van dossiers internationale bescherming

  In een mededeling van 16 augustus 2021 laat het Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen (CGVS) weten een tijdelijke, gedeeltelijke opschorting in te voeren van de betekening van beslissingen van verzoekers afkomstig uit Afghanistan. 

  Het gaat om een tijdelijke opschorting tot eind september van:  

  • de beoordeling van de status van subsidiaire bescherming en  
  • het nemen van niet-ontvankelijkheidsbeslissingen bij volgende verzoeken.  

  De  organisatie van persoonlijke onderhouden blijft verder gewoon doorlopen.  

  Er kan wél nog een beslissing worden genomen of betekend voor de volgende situaties:  

  • De erkenning van een status van vluchteling.  
  • De beslissing van niet-ontvankelijkheid voor een persoon met een status van bescherming in een andere lidstaat. 
  • De beslissing van ontvankelijkheid van een volgend verzoek. Het CGVS laat  weten dat de gewijzigde situatie in Afghanistan op zich niet automatisch een nieuw element uitmaakt. Elke verzoeker moet zijn individuele situatie uitvoerig motiveren. Een loutere verwijzing naar de actuele ontwikkelingen is niet voldoende. Kan men geen beslissing nemen tot ontvankelijkheid, dan wordt het dossier tijdelijk opgeschort (zie supra). 

  Kritische noot: De parlementaire werken stellen uitdrukkelijk dat de kans dat een verzoeker om internationale bescherming aanspraak kan maken op de vluchtelingenstatus of subsidiaire beschermingsstatus aanzienlijk vergroot wanneer de “veiligheids- of mensenrechtensituatie in het land van herkomst van de asielzoeker dermate gewijzigd is dat er zich in voorliggend geval een nood aan internationale bescherming opdringt“. (Parl.St. Kamer 2012-2013, nr. 53 2555/001, pagina 23) 

  Dublin-overdrachten van Afghaanse verzoekers om internationale bescherming aan de bevoegde lidstaten zouden, volgens de beschikbare informatie, niet worden opgeschort.  

  2.2.2. Terugkeer naar Afghanistan

  Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi liet aan de pers weten dat er voorlopig, wellicht tot eind september, geen gedwongen terugkeer naar Afghanistan van afgewezen verzoekers om internationale bescherming zal plaatsvinden.

  UNHCR vaardigde op 17 augustus 2021 een niet-terugkeer advies uit voor Afghanistan:

  • UNHCR vraagt aan elk land om vluchtende Afghanen de toegang te verlenen tot het grondgebied en het non-refoulement principe ten allen tijde te respecteren. 
  • UNHCR acht het niet wenselijk om internationale bescherming te weigeren aan Afghanen omwille van een intern vluchtalternatief. 
  • UNHCR roept staten op om gedwongen terugkeer naar Afghanistan tijdelijk stop te zetten. 

  IOM en Fedasil hebben tot nader order ook de mogelijkheid tot vrijwillige terugkeer naar Afghanistan opgeschort. De geplande vluchten worden geannuleerd.

  3. Extra informatie

  3.1. Opsporingen van familieleden in Afghanistan 

  Gezien de momenteel zeer veranderlijke en onduidelijke situatie in Afghanistan zullen veel personen zich nog verplaatsen binnen Afghanistan. Hierdoor bestaat er een risico op contactverlies met de rest van hun familie (die zich binnen of buiten Afghanistan bevinden).

  Het Rode Kruis-Vlaanderen blijft aanwezig in Afghanistan waardoor opsporingen in Afghanistan mogelijk blijven, weliswaar met de volgende restricties:  

  1. Reeds bestaande dossiers worden verder opgevolgd. Er kunnen vertragingen optreden qua behandeltijd door een stijging in aanvragen en de algemene veiligheidssituatie die beweging op terrein bemoeilijkt.
  2. Nieuwe dossiers gelinkt aan de huidige situatie kunnen opgestart worden. Neem contact op via:
  • • het contactformulier op de website: www.restoringfamilylinks.be; 
    • het telefoonnummer: 015 44 35 22 (van maandag tot vrijdag, tussen 9u en 12u30) 

  Verder kunnen personen die geen nieuws hebben van familieleden die zich nog in Afghanistan bevinden zich ook richten tot de dienst “Rétablissement des Liens Familiaux” van de Croix-Rouge de Belgique. Zij zijn bereikbaar:

  • op het telefoonnummer: 02/371.31.58 (maandag tot donderdag van 9h00 tot 12h30);
  • per e-mail: service.rlf@croix-rouge.be.

  3.2. UNHCR

  Afghanen die zich in en rond Afghanistan bevinden en opzoek zijn naar hulp en/of informatie kunnen ook contact opnemen met UNHCR Afghanistan: 

  • via de ‘Protection hotline’ op het telefoonnummer: 0790691746 of 0704996168 (bereikbaar elke werkdag), of
  • het ‘Protection’ e-mailadres: afgkaprt@unhcr.org.  

  UNHCR verzamelt bovendien per land belangrijke en nuttige informatie en links op zijn ‘help’-webpagina’s voor personen die nood hebben aan bijstand. Naar aanleiding van de situatie in Afghanistan heeft UNHCR de webpagina ‘Help Afghanistan’ en ‘Help Pakistan’ tot stand gebracht. Deze webpagina’s zullen regelmatig worden geactualiseerd door UNHCR.